Ranahi Gözüyle KAF DAĞINDAKİ FİLOZOF

Mehemed Ronahi / Beni tanıyanlar bilirler iyi bir okur olduğumu. Üstelik yıllarca editörlük yapmam da, bir kitabı ele alırken o kitabı baştan aşağı kritik bir gözle okuma nedenimdir. Ama ömrümde ilk defa bir kitabın kritiğini yapamadım.

Selim Çürükkaya’nın Kaf dağındaki filozof adlı kitabı.

Bunun nedeni kitaptan ziyade yazarla ilgiliydi. Kürtlerin meşhur bir atasözü vardır. Şam uzaksa arşın burada diye. Türkçe’de bu Halep diye geçer. Abartılı bir durum söz konusu olduğunda kanıtlanması gerektiği için söylenen bir sözdür.

Ben Selim Çürükkaya’nın bu kitabını okuduğumda onun yazı ve düşünce tarzına aşina biri olduğum için kitabı zaten beğenerek okudum ve bitirince de kitapla ilgili bir şeyler yazmayı düşündüm. Ama sonra onun abartılarla yaşanmış hayatı aklıma geldiğinde, kendisinin yazdığı bütün kitaplardan daha büyük ve etkili kişiliği böyle bir kiritik yapmama engel oldu.

Kitabı översem onu gölgede bırakacakmışım, yerersem de onu anlatamayacağım gibi hissettim. Hakkını verebilmek için de kitabı bir kenara bırakıp onu anlatma yolunu seçtim.

Zihinlerdeki Zaza profiline uygun bir ailenin üyesi olan Selim Çürükkaya’nın kendi gibi aslında babasının da adı Selim. Bu biraz da ailenin bilinçaltı ile ilgili bir isim gibi geliyor bana. Çünkü ailenin tarihi boyunca aslında hiç te halim veya selim diye bileceğiniz bir birey olmamıştır bu ailede. Şeyh Sait isyanından beri iki yakası bir araya gelmemiştir bu ailenin.

Hep bir savaş telaş hâli.

Biz sadece üç kardeşini Kürdistan’ın kutsal davası uğruna şehit ettiğini biliriz ama aslında geniş ailesinden de bir çok şehit vermiştir. Biz sadece zindan yattığını biliriz ama okuduğumuz hiç bir zindan öyküsüne benzemez onun öyküsü. Biz bir örgüt kurucusu olduğunu biliriz ama hiç bir kurucunun öyküsüne benzemez öyküsü. Biz devrimci bir kadının kocası olduğunu biliriz ama ne karısının öyküsü ne de kendi kocalık öyküsü sıradan öykülere benzer.

Allah’ın gazabı bir adamdır Selim Çürükkaya.

Dokunan iflah olmaz.

Anlatmak isteğinde yarım kalır anlatılması gerekenler, seni hep eksik bırakır. Yine eksik bırakacak beni bu adam ama yine de biraz anlatmaya çalışacağım bu güzelim adamı.

Kürdistan denen annenin bir çok evladı gibi onun da doğum tarihinin doğru kayda geçtiğini sanmıyorum ama resmi tarih 1954 der. Zaza bölgesinde doğar. Ne demek Zaza bölgesi? Aslında resmi bir devletimiz olsaydı Selim Çürükkaya’nın tam olarak Zazanya’da doğduğu geçerdi kayıtlara. Çünkü Palu, Bingöl, Kulp, Dicle ve Dersim’in orta yerinde doğmuştur ve o bölge katıksız ve inatçı Zazaların payitahtıdır.

Bu bir veridir kişiliğinin tanınması için. Diğer bir veri Dersim öğretmen okuludur. Sonrasında Kürdistan işçi partisi kuruluş yılları. Sonrasında 5 nolu cezaevi cehennemi ve yaşananlar. Sonrasında kardeşlerinin ve akrabaların Kürdistan mücadelesine katılımları ve şehadetler. Sonrasında Beka vadisi ve ardından yaşananlar. Sonrasında bir ömür boyu sürecek olan sürgün ve dehşet dolu yıllar.

Bunları anlatmaya tek bir romanın bile yetmeyeceğini bildiğim için sadece sıralayarak geçtim. Ama kısaca şunu söylemek isterim; Selim Çürükkaya’nın kitabının kritiğini yapamamamın nedenini günlerce düşünüp durduğumda aslında asıl okunması gerekenin o olduğu dolanıp durdu zihnimde. Yaşadığı hayat kitaplarından çok daha fazlası. O bile bu kadar kitaba rağmen kendisini tam anlatabilmiş değilken ben nasıl anlatabilirim ki onu.

Onu Sait Çürükkaya’sız anlatmamak, Hasan Çürükkaya’sız anlatmamak, Ömer Çürükkaya’sız anlatmamak eksik olur, anlatmak ise fazla. İyi ki annemiz Kürdistan bize böyle bir yiğit bahşetmiş. Bin yaşasın, bin yaşayacak Selim Çürükkaya.